SGK giriş tarihine göre değişen emeklilik sistemi, 94, 08 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları oluşturuyor. 3600, 4.500 ve 5.400 günlük prim baz alınarak oluşturulan sistemlerle, belirli koşulları yerine getiren sigortalılar erken yaşta emeklilik imkânı elde edebilecek. Yaş, prim günü ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak belirlenen bu düzenleme, milyonlarca çalışan için farklı emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son yeniliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları tekrar tanımlanıyor. 94, 08 ve 18 yıllarında işe giren sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü temelinde kısmi emeklilik imkânı sunuluyor. Emeklilik yaşı ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu modeller, daha kısa sürede emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, ilk işe başlama yılına göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde çalışmaya başlayanlar için farklı gün sayısıyla erken emeklilik yolları oluşturuluyor. SGK sisteminde yer alan bu formüller, eksik prim günü bulunan ya da çalışma süresi sınırlı kalan çalışanlara yeni fırsatlar tanıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını tamamladığında erken emeklilik hakkı elde edebiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkek sigortalılarda ise 55 olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu formül cazip bir seçenek sağlıyor.
2008 girişlilere 4500 günle emeklilik yolu
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için kısmi emeklilik şartları daha ağır. Bu grup, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta zorlanan vatandaşlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 günlük model
2008 sonrası sigortalı olanlar için en ağır erken emeklilik şartları uygulanıyor. Bu grupta yer alan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl çalışma süresi gerekli. Kadınlar 58, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı elde ediyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az yüzde 40 engellilik raporu sahip olan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekli olabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, rapor yüzdesine göre değişiyor:
– %40 ila %49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için on beş yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden bireyler, resmî rapor ile 1800 prim günü temelinde emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda maaş iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu kadınların prim günlerine yıllık %25 oranında ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emekli olma hakkı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik yaşınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre hesaplayın.
-
Eksik günlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla doldurun.
-
Engel durumunuz varsa, vergi indirimi gibi özel hakları değerlendirin.
-
Çocuğunuz engelliyse, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik sürenizi kısaltabilirsiniz.