Klinik Psikolog Ayşegül Nezor, ekran kullanımının ve onu bekleyen tehlikenin “bağımlılık” olduğunu vurgulayarak, ebeveynlerin çocuklarının “dikkatini dağıtma” ihtiyacının önemli bir faktör olduğunu, ailelerin öncelikle kendilerine model olmaları, çocuklarıyla aralarına mesafe koymaları gerektiğini vurguladı. ekran karşısında, ardından sosyal alan açarak bağımlılık sonrası ortaya çıkacak sorunları ortadan kaldırıyor. Yapacaklarını özetledi. Nezor, şunları söyledi: “Özellikle son 5 yılda çocuklar teknolojiyle daha küçük yaşta tanışıyor ve buna paralel olarak çevrimiçi platformlara daha fazla erişim sağlıyor. Küçük yaşta ekran kullanımının azalmasının çok önemli bir nedeni ebeveynlerin çocuklarını eğlendirme ihtiyacı hissettiklerinde telefon, tablet gibi dijital cihazlara yönelmeleridir.
Aileler bir yandan çocukların ekrana alışmasını sağlıyor, bir yandan da ekranın sebep olduğu sorunlara çözüm arıyor. Bu noktada geleneksel oyuncaklardan çok robotlara ve dijital oyunlara ilgi duymaları ve açık hava oyunlarından uzak bir nesil olarak yetişmeleri önemli rol oynuyor. Hayatının pek çok alanında ekranlara yer veren ve teknolojiyle büyüyen yeni neslin diğer nesillere göre farklı bir beyin yapısıyla doğduğu da söylenebilir.
Bu durum çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimleri üzerinde ciddi etkilere neden olmaktadır. Tencere, tava, oyuncak araba, oyuncak bebek gibi geleneksel oyuncaklarla oynayan çocuklar hayal güçlerini kullanıp fiziksel dünyayla daha fazla etkileşime girerken, telefon ve tablet kullanan çocuklar pasif izleyicilere dönüşüyor. Uzun süre ekran başında kalmak çocukların düşünme, sorun çözme ve sosyal becerilerini geliştirme fırsatlarını da sınırlayabilir. Bu cihazlar kısa vadede çocukları sustururken, araştırmalar uzun vadede bağımlılık, dikkat dağınıklığı ve duygusal gelişim sorunlarına da yol açtığını gösteriyor. “Bu, ailelerin çocuklarının İnternet kullanımını kontrol etmesini eskisinden daha da zorlaştırıyor ve bu da sınırların belirlenmesi konusunda daha fazla farkındalığa ihtiyaç duyulduğunu ortaya koyuyor” dedi.
Dijital bağımlılıkla ilgili yapılan araştırmalara göre “10-13 yaş arası çocukların dijital bağımlılığa daha açık olduğunu” söyleyen Nezor, şöyle konuştu: “Bu durum onların okulda konsantre olmalarını zorlaştırıyor ve öğrenme süreçlerini olumsuz etkiliyor. Amerikan Pediatri Akademisi de günde iki saatten fazla ekran kullanımının çocuklarda dikkat eksikliği, uyku bozuklukları ve akademik başarısızlık riskini artırdığını gösteriyor.
Çocukların sosyal medya ve oyun bağımlılığı konusunda Türkiye’de yapılan çeşitli araştırmalar da bu konuda benzer bulgular ortaya koyuyor. Ayrıca, dijital cihazların uzun süreli kullanımı çocukların öz kontrol becerilerini zayıflatır ve onların anlık tatmin arayışını artırarak tatminsizliğe neden olabilir. “Dolayısıyla ebeveynlerin bu durumu dikkate alması, çocuklarının ekran başında geçirdiği süreyi takip edip sınırlandırmaları, çocuklarını fiziksel aktivitelere ve yüz yüze sosyal etkileşimlere yönlendirmeleri büyük önem taşıyor.”